روز شنبه ۲۴ ماه مارس ـ به مناسبت روز جهانی مبارزه با «نژادپرستی و تبعیض» (۲۱ مارس) - شهر بروکسل شاهد حرکت اعتراضی بیش از هشت هزار نفر علیه «نژادپرستی و تبعیض» بود. پلتفرم این راهپیمایی از سوی سازمان‌ها، انجمن‌ها و کلکتیوهای ضدنژادپرستی آماده شده بود و مورد استقبال بیش از ۱۲۰ تشکل (احزاب، انجمن‌ها، سندیکاها و ...) و بسیاری از نیروهای سیاسی مختلف قرار گرفت.
تظاهرات از ساعت ۱۴ مقابل ایستگاه شمالی (نورد استیشن) شروع شد و تا ساعت ۱۷:۳۰ در مقابل ایستگاه جنوبی به پایان رسید. هرچند مسیر تظاهرات طولانی بود اما این مسیر به شکل سمبلیک انتخاب شده بود و تظاهر کننده‌گان از نقاطی عبور کردند که به شکلی موضوع نژادپرستی، تبعیض یا مهاجرت و پناهندگی را بازنمایی می‌کرد. صف تظاهرات از مقابل ایستگاه نورد آغاز شد که مقابل دفتر مرکزی کمیساریای پناهنده‌گی در بلژیک است و معمولاً بسیاری از پناهندهگان ساعت‌ها و روزها و بخشا سال‌ها برای پناهنده‌گی در این حوالی معطل می‌شوند. تظاهرات از مقابل پارک ماکسی‌میلیان عبور کرد که محل استقرار موقت بسیاری از پناهندهگان سوری، عراقی و افغانستانی و ... در فضای باز است و بارها مورد هجوم پلیس قرار گرفته است. همچنین صف تظاهرات از مقابل «پتی‌شاتو» که یک کمپ پناهنده‌گی بزرگ است به شکل سمبلیک عبور کرد. عبور از خیابان‌های مولنبیک که به محله‌ی مسلمان‌نشین معروف شده است هم آگاهانه برنامه‌ریزی شده بود، چون در طی چند سال گذشته و خصوصاً بعد از حملات انفجاری داعش در اروپا به شکل هدفمندی این محله به‌عنوان محل پرورش «تروریسم» معرفی شده است و تحت این تبلیغات، کنترل پلیسی و تبعیض سیستماتیک و فقر در این محله گسترش یافته است. عبور از محله‌ی اندرلخت که یکی از محلات «خارجی‌نشین» بروکسل است هم به همین مناسبت انتخاب شده بود.
صف تظاهرات هم به همین شکل متنوع و رنگارنگ بود. از ساعتی پیش از حرکت هزاران نفر در محل شروع حاضر بودند و با شور و انرژی و چهره‌های رنگارنگ و بشاش خود را آماده می‌کردند. بیانیه، روزنامه، استیکر و نمادهای مبارزه با راسیسم را پخش می‌کردند و آفتاب درخشنده این روز بعد از ماه‌های زمستان، گرمای روابط بین افراد را نیز افزایش داده بود. بنرهایی، پلاکارها و شعارهایی که به شکل خلاقانه توسط تشکلات یا افراد تهیه شده بود و میزان خلاقیت افراد انرژی‌بخش بود. حتی کودکان در این روز سهم بزرگی داشتند و حضور گسترده جوانان از ملیت‌های مختلف، زن و مرد نویدبخش استمرار جنبش بود. حضور خانواده‌ها و خصوصاً مادران تنهایی که با چند بچه کوچک در تظاهرات بودند تحسین‌برانگیز بود کودکانی که ما دیدیم تا نقطه پایان تظاهرات که دیگر رمقی برای راه رفتن نبود، پرشور شعار می‌دادند و پلاکارهای‌شان را حمل می‌کردند. زنان و مردان مسنی که با عصا یا ویلچیر حاضر بودند و شعارهای‌شان را با تمام توان بالا نگاه می‌داشتند صحنه‌های زیبایی بود که نمی‌شد از آن به‌راحتی عبور کرد.
در برخورد با ترکیب متنوع جمعیتی می‌شد فهمید که بسیاری از شرکت‌کنندگان فعالین سیاسی-اجتماعی ندرلندز زبان هستند که از شهرهای دیگر برای تظاهرات به بروکسل آمده‌اند. هرچند بسیار واضح است که به لحاظ سیاسی نیز رشد راسیسم و فاشیسم و پایه‌های احزاب راست افراطی در منطقه‌ی هلندی‌زبان بیشتر است؛ اما این حضور گسترده‌ی هلندی‌زبان‌ّها نشانه‌ی خوبی از وجود مقاومت رزمنده در مقابل رشد نژادپرستی، خارجی‌ستیزی، مهاجرستیزی، اسلاموفوبیا و ... در این بخش‌ها بود. نوجوانانی که از ظاهرشان می‌شد حدس زد که مسلمان هستند یا سیاه‌پوست یا «کله‌سیاه» و ... نیز تلاش داشتند با حداکثر توان در این مبارزه نقش بگیرند و این تلاش کاملاً به رسمیت شناخته می‌شد و موتور محرک بسیاری از کلکتیوها بود.
ما برخی از فعالینِ سازمان زنان هشت مارس (ایران-افغانستان) با تی‌شرت‌های سرخ‌مان و رفقای کمیته‌ی جوانان بلژیک نیز در این مبارزه‌ی متحد شرکت کرده بودیم، چون این مبارزه را بخشی از مبارزه‌ی خودمان می‌دانیم و باید این اتحاد و مبارزه‌ی انترناسیونالیستی خود با جنبش ضدنژادپرستی و ضدفاشیسم در بلژیک را به‌صورت عملی نشان می‌دادیم.
همچنین برخی کلکیتوهای عرب‌زبان صف مبارزاتی متحدی را شکل داده بودند. تشکلات و احزاب کُرد هم تلاش کردند، مبارزات «در دفاع از عفرین» را به این حرکت پیوند بزنند که حرکت خلاقانه و خوبی بود. آن‌ها هم با شعارها و پرچم‌های مبارزاتی و حمایتی خودشان حضور داشتند و موردحمایت همه بودند.
از نظر ما گسترش نفوذ نیروهای سیاسی راست‌گرا در کشورهای اروپایی زنگ خطر را برای بسیاری از مهاجرین و پناهنده‌گانِ مقیم این کشورها به صدا در آورده است. فضای پر تنش جهان، جنگ‌های خاورمیانه، تقابل دو قطب ارتجاعی در جهان یعنی سرمایه‌داری امپریالیستی و نیروهای بنیادگرای مذهبی فشار مضاعفی را به مهاجرینِ کشورهای اروپایی وارد ساخته و مبارزاتِ جنبش ضدنژادپرستی و ضدفاشیسم را پیچیده و درهم‌تنیده کرده است؛ از یک‌سو جوامع اروپایی به‌شدت در حال پولاریزه شدن هستند و این امر به نفع راستِ افراطی در حال عروج و نیروهای بنیادگرای اسلامی است؛ از سوی دیگر نیاز به رهایی از استثمار نظام سرمایه‌داری در گوشه و کنار جهان به‌شدت آشکارشده است و نقش جنبش‌های اجتماعی و نیروهای سیاسی ضد سرمایه‌داری و مظاهر این نظام مانند نژادپرستی و فاشیسم به‌شدت اهمیت یافته است. یکی از مواردی که ادغام خواسته و اهداف جنبش‌های اجتماعی مختلف را عینی کرده و در میان تمام خطرات و تهدیدهای موجود، امکان بالقوه‌‌ی ایجاد جبهه‌ای مبارزاتی علیه راست افراطی و نیروهای بنیادگرا را فراهم ساخته همین در هم تنیده‌گی خواسته‌ها و اهداف جنبش‌های مختلف در روبه‌رو شدن آن‌ها با یکی از (یا هر دو) قطب ارتجاعی یعنی سرمایه‌داری امپریالیستی و بنیادگرایان مذهبی و نماینده‌گان سیاسی و فکری آن‌هاست.
وضعیت امروز در سوریه و نقش هر دو قطب ارتجاعی، قتل‌عام عفرین توسط ارتش ترکیه و حمام خون در غوطه‌ی شرقی توسط سایر نیروهای ارتجاعی مانند رژیم اسد، ایران، روسیه و حزب‌الله، حمله‌ی احزاب راست اروپایی به مهاجرین و اقشار فرودست این جوامع به همراه تهاجم سیاسی - نظامی ترامپ به خارجی‌ها و ... جای هیچ ابهامی باقی نگذاشته است که باید با این دو قطب واپس‌گرا مرزبندی قاطع کرد. به همین دلیل هدف ما از شرکت در تظاهرات روز شنبه بردنِ این پیام به میان سایر فعالین، مبارزین و مردم بود.
ما این تلاش را در شعارهای‌مان به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و فارسی منعکس کردیم:
«مردم علیه امپریالیسم و دولت‌های ارتجاعی منطقه، برای ساختن یک جهان نوین، متحد شوید!»، «راه‌حل مساله‌ی کُرد، مبارزه‌ی هم‌زمان با امپریالیست‌ها و ارتجاعیون منطقه است!»، «از فلسطین تا کردستان، در سراسر جهان، مبارزه علیه امپریالیست‌ها و دولت‌های ارتجاعی! جهان به یک انقلاب واقعی نیاز دارد!»، «منطقه‌ی بدون فاشیسم! بدونِ راسیسم، سکسیسم، بیگانه‌هراسی، هم‌جنس‌گرا‌هراسی، اسلام‌هراسی، pussy grabbing، نفرت از مسلمانان، انکار علم، یهودی‌ستیزی، فاشیسم!»
فعالین هشت مارس همچنین تلاش داشتند از این فرصت برای آگاهی‌بخشی در مورد جنبش زنان ایران و رابطه‌ی آن با جنبش جهانی ضدتبعیض استفاده کنند. پخش کردن بیانیه بحث‌های خوبی به راه می‌انداخت. اکثر افراد میان‌سال به بالا از مبارزات اخیر در ایران و مبارزه علیه حجاب اجباری اطلاع داشتند و عمدتاً از آن دفاع می‌کردند. برخی با ما وارد بحث می‌شدند که آیا شما فقط حجاب را تنها معضل زنان یا تنها معضل مردم می‌دانید و ما پاسخ می‌دادیم قطعاً خیر! اما دلیل اهمیت و برجستگی و رابطه‌ی آن با سایر اشکال ستم و مبارزه علیه جمهوری اسلامی را توضیح می‌دادیم. ما بیانیه‌های‌مان را به دختران و زنان محجبه که پرتعدادتر از همیشه بودند هم می‌دادیم. یکی از آن‌ها گفت اما حجاب اجباری نیست! و ما توضیح دادیم که در ایران و برخی کشورها نه‌تنها اجباری است بلکه سرپیچی از پوشیدن آن مجازات هم دارد. زن دیگری گفت من به دعوت خواهرم سال آینده می‌خواهم به ایران بروم اما شک دارم. من موافق اصل آزادی پوشش هستم (حتی برای زنان مسلمان) اما به‌عنوان یک زن نمی‌خواهم به‌زور حجاب سر کنم و شاید با این بحث شما اصلاً به ایران نروم این خلاف اعتقادات فردی من است.
چنان از بیانیه‌های ما استقبال شد که در همان ساعت اول بیانیه‌های‌مان تمام شد و بقیه مسیر را به شعار دادن و بحث کردن سپری کردیم: «همه ما فرزندان مهاجرین هستیم، نسل اول، نسل دوم یا نسل سوم»، «هیچ فاشیستی نباید در شهر ما باشد!»، «ما از فاشیست‌ها داغ‌تر هستیم!»، «پلیس همه‌جا، عدالت هیچ جا!»، «بلند و روشن بگویید! پناه‌جویان خوش‌آمدید!»، «نه مرز، نه ملیت، اخراج پناه‌جویان را متوقف کنید!»، «همبستگی با مهاجرین! این پناه‌جویان و مهاجرین نیستند که باید عوض شوند! این قانون است که باید عوض شود! این فرانکن* است که باید برود!» و ... همه پرشور بودند و تا پایان مسیر پرانرژی آمدند. همه برای حفظ این روحیه‌ی همبستگی و اتحاد تلاش می‌کردند، مثلا برخی از فعالین کلکتیو «آنتی‌کپتالیسم» با شور و هیجان بلندگوی خود را در اختیار نوجوانان و جوانان مهاجر معترض قرار دادند و به این شکل کلتیو بزرگ‌تر، رنگین‌تر و پرحرارت‌تری ایجاد کردند که تا انتهای تظاهرات بی‌وقفه شعار می‌داد. در محل پایانی تظاهرات پدیومی از طرف برگزار کننده‌گان گذاشته شده بود و یک گروه کُر که عمدتاً زنان و مردان مسن و پیر بودند از تظاهرکنندگان با صدای گرم‌شان استقبال کردند. خواندن برخی از شعارها به شکل جمعی و سرودهای مبارزاتی مثل «مردم متحد هرگز شکست نخواهند خورد!» (یکی از سرودهای جنبش مقاومت شیلی علیه دولت پینوشه)، «بلاچاو» (سرود جنبش مقاومت ایتالیا علیه فاشیسم) و «باستا» و ... به جمعیت انرژی دوباره داد و تظاهرات با سخنرانی کوتاهی پایان یافت درحالی‌که ما و دیگران یکدیگر را یافته بودیم و خودمان را برای مبارزات آینده آماده می‌کردیم.
- * تئو فرانکن وزیر مهاجرت و پناهنده‌گی از حزب راست ناسیونالیت بخش فلامان NVA، که نقش زیادی در تصویب قوانین ضدمهاجرین و محدود کردن حق پناهنده‌گی دارد.
فعالین سازمان زنان هشت مارس (ایران – افغانستان) – بلژیک
کمیته جوانان بلژیک
- لینک گزارش کامل تصویری از این راهپیمایی
- و تصاویر بیشتر در گزارش تصویری از این راهپیمایی